Dzielnica Josefov

Na prawym brzegu Wełtawy, w centralnym punkcie tej części Pragi znajduje się dzielnica Josefov. Tu urodził się Franz Kafka, tu znajdziemy rokokowy zegar ratuszowy odmierzający czas w przeciwną stronę, ale przede wszystkim jest to miejsce, w którym żyło społeczeństwo żydowskie Pragi. Dlatego też znajdziemy tu imponującą liczbę synagog, zachowanych – co ciekawe, także po wojnie – w bardzo dobrym stanie. Stało się tak dlatego, że miały one stanowić muzea „Wymarłej Rasy”.

Żydzi pojawili się w Pradze na początku X wieku, niedługo później zasiedlili otoczone murami getto. 1262 król Przemysł II Ottokar zwany Wielkim ustanowił tzw. Statuta Judaeorum, dokument dzięki któremu państwo czeskie akceptowało wewnętrzną administrację w żydowskim getcie. W ciągu swojej historii – jak w całej historii żydów na świecie – i praskie getto przeżywało kryzysy. Praskim Żydom najlepiej wiodło się za panowania cesarza Rudolfa II (1576–1611). Jego finansami zajmował się Mordechaj Maisel – burmistrz Josefova i jeden z najbogatszych ludzi w ówczesnych Czechach. Dzięki wstawiennictwu (i pieniądzom) Maisela, w Josefovie wybudowano nowe synagogi, ratusz i łaźnie obrzędowe oraz utwardzono ulice. W owym czasie w Pradze mieszkał uczony rabin Liwa ben Becalel – kabalista, astronom i alchemik cesarza Rudolfa II. Podobno on stworzył z gliny legendarnego Golema, obrońcę praskich Żydów. W 1745 r. cesarzowa Maria Teresa wypędziła Żydów z miasta. Wrócili do domów dopiero po trzech latach.

Swoją nazwę dzielnica Josefov zawdzięcza cesarzowi Józefowi II, po którym imię przyjęła w 1850 roku. To on w 1781 roku podpisał tzw. Edykt Tolerancji, zapewniający wolność wyznaniową na terenach Habsburskich dla wyznawców judaizmu, luteranizmu czy kalwinizmu. W latach 1893 do 1913 większa część dzielnicy została wyburzona. Także jej obecny wygląd zawdzięczamy odbudowom i przebudowom z początku XX wieku, co wielu osobom daje powód do poddania w wątpliwość „historyczności” tego miejsca. Wciąż jednak jest tu sześć zabytkowych synagog, stary cmentarz żydowski i ratusz, przerobiony teraz na muzeum.

Będąc w tym miejscu warto zobaczyć przynajmniej część atrakcji turystycznych oferowanych przez tę dzielnicę. Można zacząć od domu, w którym urodził się sławny pisarz Franz Kafka – autor „Procesu” i „Zamku”, który pochodził z pół-żydowskiej rodziny i sporą część swojego życia spędził w Pradze.

Nie można też ominąć przynajmniej kilku z około dwudziestu synagog Josefova. Bardziej interesująca i imponująca może być Vysoká synagoga (Synagoga Wysoka), z 1568 roku, która nawiązuje architektonicznie do krakowskiej Synagogi Wysokiej. Stworzona została – z inicjatywy wspomnianego już wcześniej Mordechaja Maisela - według planów architekta Pancratiusa Rodera. Pożar, który nawiedził dzielnicę w 1689 roku prawie całkowicie zniszczył budynek synagogi. Została ona odbudowana – z piękniejszym Aron ha-kodeszem (szafa ołtarzowa) i babińcem według projektu J. M. Wertmüllera. Nabożeństwa odbywają się w niej tylko sporadycznie, synagoga służy głównie jako muzeum.

Kolejnym ciekawym punktem wycieczki po dzielnicy Josefov może być kolejna synagoga – tym razem jednak zgoła inna od poprzedniej. Zwana Hiszpańską przez swoje wnętrze w stylu hiszpańsko-mauretańskim. Jej architekci: Vojtěch Ignáce Ullmann oraz Josef Niklase, inspirowali się Alhambrą – twierdzą mauretańskich kalifów. To najmłodsza synagoga Pragi, bo z 1868 roku, co nie znaczy, że mniej wartościowa dla zwiedzających. W oknach możemy podziwiać witraże A. Bauma i B. Münzbergera, a wewnątrz budynku – Muzeum Żydowskie z ekpozycją poświęconą czeskim i morawskim Żydom. Co sobotę regularnie odbywają się w niej nabożeństwa.

Podobnie jak na innej słynnej europejskiej dawnej dzielnicy żydowskiej czyli krakowskim Kazimierzu i w okolicach Josefova możemy po prostu usiąść w cichej i przytulnej restauracji i wypić kawę w towarzystwie oddechu historii. A okoliczna baza noclegowa oferuje sporo miejsc do wypoczynku za niewielkie pieniądze.
Inne interesujące miejsca dzielnicy Josefov to przede wszystkim:
Synagoga Klausa (Klauzová Synagoga)
Synagoga Maisla (Maislova Synagoga) obecnie muzeum
Synagoga Pinkasa (Pinkasova Synagoga) obecnie miejsce pamięci ofiar Holokaustu
Stary Cmentarz Żydowski (Starý Żidovský Hřbitov) czynny od XV do XVIII wieku, najstarszy ocalały cmentarz żydowski w Europie
Synagoga Staronowa (Staronová Synagoga)
Zwiedzając zabytki Pragi warto zatrzymać się na tani nocleg. Hotele w Pradze oferują dla swoich klientów atrakcyjne ceny noclegów i niepowtarzalny klimat oraz miejscową kuchnie.

Okoliczna baza noclegowa oferuje sporo miejsc do wypoczynku za niewielkie pieniądze.
Zapraczamy na stronę www.lotnicze-bilety.pl lub www.BiletyAutokarowe.pl.